Friday, March 16, 2012

2 - DEAD POETSکی مرده کی به جاست

پس از ۹۰ سال که از آغاز شعر نو-شعر نیما-و انتشارتاریخی شعر  افسانه او می گذرد هنوز نام او شناسا ی شعر معاصر ماست
نیما از شعر پیش نیمایی ی مشروطه و پیش مشروطه گذشت و شعر نیمایی را در مقیاسی گسترده به دوران معاصر ارمغان داد و آنگاه به شعر پسا نیمایی رساند که در موج ها و حرکت هایی چون موج سوم،موج نو و موج ناب  و شاخه های ان جریان یافت . و همچنان نام او را با خود به دوش کشید،زیرا که او بر خلاف بیشتر شاعرانی که همزمان او کشیدند ،از نگرشی ژرف در نظریه ادبی و نظام اندیشگی نیماییزم بر خوردار بود .نیما تجربه های شعر و دستور زبان مازندرانی و واژگان ان را که از فارسی میانه دوران ساسانی و اشکانی می آمد به فارسی امروز آورد .چیزی که به غلط و به دلیل نه آشنایی با این مبانی مورد خرده گیری برخی از ناقدان امروزین است.نیما همچنان تجربه شعر فرانسه و سیمبولیزم اروپایی را نیز به کار گرفت تا با پایه گذاری شعر امروز،آن را هرچه غنی تر سازد و از شکلی مهجور و مکرر در آوردو مناسب گفتمان اجتماعی و عاشقانه امروز کند .هم از زین روست که 
شعر نیمایی و شعر نا نیمایی هنوز و همچنان آبشخور از نام نیما دارد

منوچهر آتشی با شور و شتاب به میدان آمد و آهنگی دیگر با خود آورد که مقارن و معادل طبری گرایی نیمایی ،  دستاورد فولکلور جنوب رابا بومی گری  به ترجمان دا شت
ان شور و صدای نخستین آتشی چندی به سکوت گرایید اما آنگاه شاعر با بهره و تاثیر و تاثر از شعر جوان و جنبشی جدید به مرحله یی دیگر و حال و هوایی تازه رسید که در عین حفظ زبان بومی-حماسی اش ،عاشقانه و اجتماعی می سرود.مسائل و مشکلات فردی و سیاسی اجتماعی  ، آتشی را از پا ی نیانداخت و شعر او را به خاطر این تحولات  با روح روستایی تا مدرن ماندگار کرد .توجه آتشی به شعر جوان که تنها نظایر ی اندک  شایددارد،ازجمله در شاملوی آغازین،محمد حقوقی،فرامرزسلیمانی،اسماعیل نوری علا...و  شاعرانی توانا به بار آورد که هر یک به مکتب و موج تازه رسیدند و به نوبت خود بر شعر دیگران تاثیرگذاردند و در حلقه تاثیر و تأثر های شعر معاصر  در گیرو مسول شدند
فرخ تمیمی و م.آزاد زندگی شاعری کوتاه خود را در شعرشان
خلاصه کردند تمیمی به کلیات اندیشگی پرداخت و آزاد عاشقانه های سبک و آرام و گاه بی آز ار ی از خود به جای گذارد .این هر دو دستی نیز در ادبیات انگلیسی داشتند و ان را سوا ی شعرشان به مقیاسی محدود  تجربه کردندفریدون توالی از سوی دیگر،همچون بسیاری با نیما آغازید.نخستین شعرتوللی،پشیمانی سروده ی آبان ۱۳۱۹ زیرتاسر افسانه نیماست .او آنگاه با مجموعه ی رها و کتاب های دیگرش بر گروه گسترده یی از شاعران امروز همچون فروغ،نادرپور،نصرت رحمانی ،شاملو،هنرمندی ...اثرگذارد اما خود راه بازگشت پیش گرفت و به اغز گر شر امروز نیز به ا عتراض پرداخت .
طاهره صفا رزاده تجربه زندگی در آمریکا را به خوبی به شعرفارسی درخشانی بر گردند اما امر شاعری این دوره او چندان دوا م نیاورد و او باقی زندگی حرفه یی اش را به تحقیق و ترجمه پرداخت .محمد حقوقی نیز تحقیق دلسوزانه اش را در باره شعر امروز و شاعران امروز پی گرفت،همچنان که شعر  پیشرو اش را نیز ادامه داد .در این جا من نام سیمین بهبهانی را به شاعران امروز افزوده ام هر چند او همیشه تنها به فرم غزل پرداخته است و به همین سبب کمتر نام او را در فهرست هایی مانند کتاب حقوقی می توان یافت ،اما محتوای اجتماعی امروزین او می تواند دلیل چنین انتخابی در فهرست من باشد
محمد زهری همانند بیژن جلالی بیشتر به مکاشفه زندگی روزانه یا هستی عام پرداخت .میراث جلالی به شاپور بنیاد
 رسید که در شعر تصویری و توانمندش ان را گسترش بخشید
سیاوش کسرایی مانند آزرم،کو ش آبادی و...شاعر سیاسی ما ند
و دامنه شعرشان چندان نپایید
...نیستانی همچون آتشی از شاعران نو سراست که دستی توانا در غزل دارد و میتوان نامشان را از این نظر در کنار
سایه جای داد که تنها به غزلسرایی شهره است.در شعر های نیستانی طنزی تلخ و تردیدی وافر جاری است و شعر کارخانه او از شعر های ماندگار این روزگار...

حسن هنرمندی به عنوان سردبیر مجله سخن کو شید تا حلقه یی از شاعران ان مجله همچون نادر پور و خانلری بسازد نادر پور از تجربه هایی هم تصویر گرا و هم سخنوارانه می آمد و خانلری در کارهای محدودش هرگز از قید شعر نیمایی در شکل چهار پاره های نخستین رها نشدا و بیشتر مشغول تهقیقدر متون کهن ما ند  .همچنین بود شعر پارانوییک هنرمندی که از حساسیت های رومانتیک و لحنی اجتماعی  نیز بهره داشت و
شعر مشیری و محمد علی اسلامی و دیگر شاعران مجله سخن
که هرگز در کنار هم به مرحله مدرسه و مکتب نرسید اگر چه از جانب نادر پور و دیگران پس از کوشش های نخستین هنرمندی بر این نامگذاری تاکید می شد بی ان که با مشخصه هایی همراه باشد  .
آغاز شاعری نا در  پور با شعر تصویری او آغازی چشمگیر و تا ثیرگزار بودنادر پور اما پس از مهاجرت به پاریس و امریکا به  فرم و محتوای شعر به گذشته ها باز گشت و تجربه های آغازین ش را پی نگرفت تا چه به شکل مکتب سخن یا میراث نادر پوری  بر جای ماند.فرصتی که رادیو تلویز یون برای او و برخی دیگر از شاعران پیش آورد نیز برای پیش برد شعر امروز به کار گرفته نشد و بیشتر در خدمت عرضه بخشنامه ای شعر خود او و همگنانش باقی ما ند     

No comments:

Post a Comment